حقوق بشر در اسلام
کلمه حقوق در اصطلاح حقوقدانان به مجموعه حق ها و تکالیف گفته می شود که پیروان آن سیستم حقوقی مکلف به تبعیت از آن هستند. گاهی چنین پنداشته می شود که حقوق صرفاً آزادی هایی است که حاکمیت به عوام اعطا می کند اما در واقع چنین نیست و چنانچه آمد تکلیف نیز از آن مستفاد می گردد. منتقدان حقوق اسلامی از سختگیری های فراوان بر پیروان این مکتب سخن می گویند که نقد این نظر بر حقوق گسترده اسلامی در این مقال نمی گنجد اما حقوق بشر در اسلام و وجه تمایز آن با اعلامیه حقوق بشر نکاتی را پیش روی ما می آورد که قابل توجه است. حقوق بشر اسلامی آنچه موجب پدید آمدن حقوق بشر اسلامی شد، فرهنگ خاص جوامع اسلامی است كه قوانین و مقررات نیز بر آن مبنا تنظیم شده است. در حالی كه اساس حقوق بشر جهانی بر تطابق با فرهنگ غرب و دین مسیحیت است. از یك سو، بخشی از این سازمان، متولی حقوق بشر شد و منشوری را در سال ۱۹۴۸ به تصویب رساند كه مشتمل بر یك مقدمه و ۳۰ ماده می باشد. این منشور به انواع آزادی های فردی، نژادی، مذهبی، برابری و كرامت انسان ها می پردازد. از سوی دیگر، كشورهای مسلمان دست به تدوین و تصویب حقوق بشر اسلامی زده اند; چون این كشورها معتقدند كه در حقوق بشر غرب، تعارضات و نواقصی وجود دارد كه نمی توان آن را در كشورهای اسلامی به طور كلی و بی قید و شرط اجرا كرد. آنچه موجب پدید آمدن حقوق بشر اسلامی شد، فرهنگ خاص جوامع اسلامی است كه قوانین و مقررات نیز بر آن مبنا تنظیم شده است. در حالی كه اساس حقوق بشر جهانی بر تطابق با فرهنگ غرب و دین مسیحیت است. بین اندیشمندان اسلامی و متفكران غربی در مسئله حقوق بشر، اختلافات مبنایی وجود دارد. یك مورد اساسی و مبنایی به تعریف قانون صحیح و معتبر بر می گردد. متفكران غربی قانونی را معتبر می دانند كه موافق با خواسته های انسان ها و در راستای انسان محوری باشد، از این رو، منشاء اعتبار قانون را آراء و خواسته های مردم می دانند. بررسی اعلامیه های جهانی حقوق بشر و میثاقین و... نشان می دهد كه اینان، محور تمام تصمیم گیری ها را امیال نفسانی افراد می دانند و در واقع امیال نفسانی مشترك بین غربی ها را در قالب قوانین و به نام حقوق بشر جای داده اند. اما از دیدگاه اسلام قانونی صحیح و معتبر است كه از سوی خدا و از طریق وحی به دست ما رسیده باشد و مطابق با مصالح واقعی انسان ها باشد و از این رو، ارزش قانون به مطابقت با مصالح مادی و معنوی انسان ها است. طبق این دیدگاه، بشر تكویناً و تشریعاً بنده خداوند متعال است و برخلاف متفكران غربی كه انسان را در برابر خدا هم آزاد می پندارند، بر تسلیم و فرمانبرداری انسان ها در برابر خدا تأكید می ورزد